Gisteravond, op 23 maart 2021, stond het voorstel m.b.t. het aanwijzen van het voorkeursalternatief Vloedbeltverbinding op de agenda van de gemeenteraad. De spanningen in de gemeenteraad liepen hoog op waar het ging over de historie rondom dit dossier en de gemeentelijke verbindingsweg.
Vooropgesteld; GB90 neemt in de gemeenteraad altijd een positieve en constructieve houding aan. Voor ons zijn alle onderwerpen bespreekbaar, als er maar een bestaand probleem wordt opgelost en het onderwerp ten goede komt aan de Bornse inwoners. Wij willen ver blijven van politieke spelletjes en ons concentreren op de inhoud; daar hebben de Bornse inwoners echt iets aan. Wij distantiëren ons van partijen die bewust verdeeldheid zaaien en het imago van de Bornse politiek schaden.
De totale gemeenteraad heeft aan de lat gestaan bij het ontwikkelen van de mobiliteitsvisie in 2012, de Totaalvisie in 2014 en de Structuurvisie 2030 zoals vastgesteld in 2015. Wij betreuren het dat een aantal partijen anno 2021 ter discussie gaat stellen wie betrokken is geweest bij deze plan- en besluitvorming. GB90 heeft altijd open gestaan voor betere alternatieven dan de verbindingsweg, op voorwaarde dat deze haalbaar waren en binnen afzienbare tijd realiseerbaar zouden zijn. Én dat doelen m.b.t. veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid gerealiseerd worden. Een aantal partijen heeft zich in het verleden constructief opgesteld, een realistisch alternatief is echter nooit op tafel gekomen. De discussie is door de jaren heen verhard en het geheugen van enkele partijen lijkt daarin steeds selectiever te worden. Daarom voelen wij ons genoodzaakt om, zij het zeer beknopt, een korte beschouwing te geven van de gebeurtenissen rondom dit dossier. Hopelijk kan de discussie voortaan weer gewoon op inhoud worden gevoerd.
Er wordt al jaren gepraat over een rondweg om Borne. In de jaren 70 was er al sprake van een zuidelijke randweg. Eind jaren 90 werd er met de provincie gesproken over een weg om de Stroom Esch. De gemeenteraad van Borne heeft echter zelf besloten deze weg niet aan te leggen. Daarna zijn er andere plannen voor een randweg tot stand gekomen, voor het eerst vastgelegd in de visie ‘Borne nieuw’ in 2001 en later, in 2004, in het structuurplan uitbreiding Borne. Daar was voor het eerst sprake van een variant aan de westzijde van Borne langs de A1/A35, in combinatie met een knip in de huidige rondweg N743.
De verschillende visiedocumenten die Borne de afgelopen 20 jaar heeft opgesteld, gingen steeds uit van drie belangrijke speer- en ontwikkelpunten: het verbeteren van de veiligheid, de leefbaarheid en de bereikbaarheid. Ook in de vele gesprekken die ondertussen met de provincie hierover zijn gevoerd kwam dit steeds weer tot uiting.
Om deze speerpunten te bereiken zijn een aantal specifieke oplossingen gedefinieerd. Het ging hierbij om het opheffen van TWEE fysieke, ruimtelijke en milieuhygiënische barrierewerkingen in Borne: die van de rondweg (de N743) en het spoor. De bereikbaarheid van de kern van Borne wordt hierdoor tevens verhoogd. Daarnaast ligt er een provinciale opgave om de bereikbaarheid in Twente te verhogen en is er sprake van verkeersproblematiek in Zenderen die een oplossing behoeft.
Toen bleek dat het voorkeursalternatief, de 5b variant, nog minstens 15 jaar op zich liet wachten, heeft de gemeenteraad van Borne unaniem besloten om zelf een alternatief te gaan ontwikkelen. Een alternatief gericht op het verbeteren van de veiligheid en de leefbaarheid in ons dorp. GB90 heeft in dat proces voorop gelopen en met verschillende partijen gewerkt aan voorstellen en initiatieven om de leefbaarheid en veiligheid in ons dorp te vergroten. Zo hebben we in 2013 de 3+ variant (de spoorse variant) voorgesteld, omdat deze sneller kon worden aangelegd en mogelijk zelfs goedkoper was dan de 5b variant.
De 5b variant, is echter nooit helemaal van tafel geweest. In al onze plannen en herijkte visies zijn we er vanuit gegaan dat op termijn een 5b variant aangelegd werd door provincie Overijssel. En nu, in 2021, zijn we veel eerder dan voorzien op dat punt beland.
Terug naar de gemeenteraad van 23 maart.
Eind 2013 hebben GB90 en Borne-Nu nota bene gezamenlijk met VVD en D66 een amendement ingediend om de 3+ variant, inclusief ondertunneling conform de verbindingsweg, op te nemen in onze structuurvisie 2030 naast de 5b variant. In 2015 hebben we deze Structuurvisie vastgesteld.
Enkele partijen zijn op een later tijdstip tijdens dit proces, met name na druk vanuit Zenderen, gekanteld en tegenstander geworden van de door henzelf geopperde plannen. Dit lijken zij steevast, zo ook tijdens de gemeenteraad van 23 maart, te vergeten. De Structuurvisie 2030 is echter nog steeds het kader van waaruit gewerkt wordt. Destijds luide de onderbouwing van het raadsvoorstel: ‘Een actueel ruimtelijk sturingsmiddel voor nieuwe plannen en inzichten is noodzakelijk’.
In dezelfde vergadering, tijdens het agendapunt m.b.t. de verklaring van geen bedenkingen zonnepark Elhorst Vloedbelt, waren het de partijen D66 en VVD die vroegen; ‘aan welk beleid moeten we dit voorstel toetsen?’.
Precies dat is wat ook gebeurt met de ontwikkelingen rondom de Vloedbeltverbinding en het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de kern van Borne. De voorstellen die de komende tijd worden behandeld, worden getoetst aan het beleid (mobiliteitsvisie, totaalvisie, structuurvisie) waar eerder vaak raadsbreed overeenstemming over was.
De structuurvisie die Borne heeft opgesteld is een afgeleide van het proces mijnBorne2030 zoals opgesteld met en door Bornse inwoners, ondernemers en partners. Die structuurvisie geldt ook juist als ruimtelijk sturingsmiddel voor nieuwe plannen en inzichten. Die nieuwe inzichten zijn er gekomen door o.a. ontwikkelingen provincie, externe ontwikkelingen binnen de kern van Borne, autonome ontwikkelingen en de financiële positie.
Dit kan als gevolg hebben dat concrete plannen inhoudelijk, of qua planning worden aangepast. GB90 maakt zich er hard voor dat de speerpunten zoals benoemd in deze visie; het vergroten van de leefbaarheid, veiligheid en bereikbaarheid in de kern van Borne, worden gerealiseerd. Met als nevendoel dat Borne als vestigingsgemeente niet minder aantrekkelijk wordt dan omliggende gemeenten.
Onze bijdrage (in 1e termijn) van de gemeenteraad van 23 maart was als volgt;
Wij zijn voor de verdere ontwikkeling van het voorkeursalternatief bundeling A1/A35, dat feitelijk al eerder is aangewezen als voorkeursalternatief. De fractie van GB90 heeft daarbij wel enkele kanttekeningen meegegeven, onder andere met betrekking tot de inpassing van deze weg. Hierover zijn tijdens het politiek beraad ook al enkele toezeggingen gedaan door de portefeuillehouder op onze vragen.
Verder was onze bijdrage er met name op gericht om de leefbaarheid, veiligheid en bereikbaarheid in de kern van Borne niet uit het oog te verliezen. Wij hebben gehamerd op afspraken met de provincie over de knip en/of afwaardering van de N743. Dit heeft geleid tot een toezegging van de portefeuillehouder om op een zo kort mogelijke termijn met de provincie om tafel te gaan om te komen tot een intentieverklaring hierover.
De complete bijdrage lees je hier:
Het moge uit eerdere bijdragen de afgelopen weken duidelijk zijn dat de fractie van GB90 kritisch is over het planMER als onderligger van het voorkeursalternatief.
Kijkende naar de historie, dan lijkt het een herhaling van zetten. In onze Structuurvisie 2030 (definitief vastgesteld in 2015) is de 5b variant al als voorkeursalternatief aangewezen. Hoewel het planMER destijds ook al aangaf dat de bundeling A1/A35 het beste scoorde, scoorde de spoorse variant, die was opgenomen in het planMER na een ingebracht amendement door nota bene GB90, D66, Borne-Nu en VVD, slechts ietsje minder. Borne heeft deze optie overeind gehouden in haar structuurvisie, de provincie steunde dit echter niet.
Nu de provincie zelf een planMER uitvoert, wijzen de resultaten opeens veel duidelijker richting de variant A1/A35. GB90 heeft daarom eerder aan de portefeuillehouder gevraagd of hier niet wordt toegewerkt naar een voorkeursalternatief dat al voor het planMER bekend was. De portefeuillehouder heeft aangegeven dat dit zeker niet het geval was. Toch vreemd dat de uitkomsten van dit nieuwe planMER flink afwijken ten opzichte van het eerdere rapport uit 2014.
Goed. We moeten het doen met het rapport dat nu voorligt.
Het voorkeursalternatief dat wordt aangewezen dient een groot provinciaal en regionaal belang. Een belang dat de fractie van GB90 sterk meeweegt in haar oordeel. Wij zien de meerwaarde, met name met het oog op de toekomst, voor de directe aansluiting van deze weg op het knooppunt Azelo A1/A35. Dat is zeer zeker ook een Borns belang én het biedt een oplossing voor Zenderen.
Het lijkt op een kans die we niet kunnen laten liggen. En bij een positief besluit, moeten we ook zo snel mogelijk tot uitvoering overgaan.
Al met al staat GB90 positief tegenover het voorgestelde voorkeursalternatief. Wij hebben echter nog wel een flink aantal kanttekeningen. En afhankelijk van de beantwoording door de portefeuillehouder een voorwaarde om in te stemmen met het raadsbesluit dat voorligt.
Om te beginnen; de landschappelijke inpassing.
Vorige week hebben wij de portefeuillehouder gevraagd naar de exacte positie van gemeente Borne in het verdere proces rondom de Vloedbeltverbinding. De portefeuillehouder gaf aan dat het met name zaak was om de provincie duidelijkheid te verschaffen rondom dit voorkeursalternatief en hij zei dat Borne haar rol moeten pakken tijdens de uitwerking van dit alternatief. Die controlerende rol gaat de fractie van GB90 zeker pakken.
In het kader van de landschappelijke inpassing begrijpen wij de terughoudende rol van de portefeuillehouder, op dit punt van het proces. GB90 houdt u aan uw belofte om te zorgen dat de nieuwe weg een goede landschappelijke inpassing krijgt, dat omwonenden en belanghebbenden (zoals het crematorium) worden betrokken bij deze inpassing, dat direct gedupeerden op een ordentelijke manier tegemoetgekomen worden, dat natuur wordt gecompenseerd en dat het gebied in trek blijft voor toerisme.
Het volgende punt; financiën.
De totale financiën voor de Vloedbeltverbinding en de uiteindelijke bijdrage daarin van Borne lijken nog erg onzeker. Dit vinden wij een groot risico, maar we begrijpen ook dat we daar op dit moment nog niet meer zekerheid hierover krijgen.
U vraagt echter wel in het raadsbesluit om de financiën te betrekken bij de besluitvorming van de Totaalvisie in mei. Daar kom ik hierna, in het laatste punt van mijn bijdrage, inhoudelijk op terug. Maar als u al deze financiën wil betrekken in de besluitvormende raad van 25 mei a.s., dan kan het niet zo zijn dat de financiële bijdrage nog afhankelijk is van een besluit dat nog door de Provinciale staten genomen moet worden? Dus aan de portefeuillehouder de vraag; hoe gaat u ervoor zorgen dat de afspraken met de provincie over financiën hard zijn, op het moment dat wij daar in mei over besluiten?
En dan… onze eigen gemeentelijke Totaalvisie.
GB90 heeft altijd een 2 sporen beleid gevolgd. Enerzijds om de veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid van de kern van Borne te verhogen en daarnaast om tot een oplossing te komen voor de verkeerdruk in Zenderen
Ook in de verschillende visies die deze raad door de jaren heeft vastgesteld, zijn steeds deze drie belangrijke speerpunten opgenomen. Ik noem ze nog een keer.
- Het vergroten van de verkeersveiligheid in de kern van Borne
- Het vergroten van de leefbaarheid in de kern van Borne
- Het vergroten van de bereikbaarheid van Borne en haar omgeving.
Met het voorkeursalternatief zoals voorgesteld wordt slechts één van de speerpunten uit onze gemeentelijke visie in grote lijnen behaald; het verhogen van de bereikbaarheid van met name de regio.
Voor Zenderen een positieve impuls wat betreft de veiligheid en leefbaarheid, dat juichen wij enorm toe. Maar binnen de kern van Borne moeten zelfs aanvullende maatregelen worden getroffen zodat de leefbaarheid niet verder afneemt.
Tegelijk stelt het college wel voor om de, nog onzekere, financiën voor de Vloedbeltverbinding uit de Totaalvisie te halen.
Ja, de 5b variant staat als mogelijke toekomstige ontwikkeling door de provincie genoemd in onze Totaalvisie. Maar mag ik u eraan herinneren dat die visie erop gericht is om de veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid de kern van Borne te verhogen? Met als oplossing het opheffen van de barrièrewerking van het spoor en de rondweg.
Hoe gaat u zorgen dat de veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid van de kern van Borne wordt verhoogd? Zeker gezien de nog altijd enorme drukte op ons spoor en verwachte autonome toename van verkeer binnen onze kern. We kunnen het geld immers maar één keer uitgeven?
In het kader hiervan hebben wij de portefeuillehouder gevraagd of er reeds een packagedeal is gesloten met de provincie rondom het afwaarderen van de N743. Het antwoord was nee, maar de portefeuillehouder zei wel toe de gesprekken op korte termijn op te starten.
Die toezegging vindt GB90 niet genoeg.
Wij vinden dat NU – HET moment is om met de provincie om tafel te gaan over de afwaardering van de N743. De provincie in reactie op de nog altijd was van een actuele Structuurvisie Borne 2030 aangegeven dat de knip kon plaatsvinden indien er sprake volwaardig en robuust alternatief. Dat alternatief is met de Vloedbeltverbinding voor handen.
GB90 vindt dat we NU de positie hebben om duidelijke afspraken met de provincie over deze N743 te maken. Het knippen van de rondweg biedt geweldige kansen voor Borne en is een belofte die al lang geleden is gemaakt. We denken aan nieuwe ontwikkellocaties, natuurcompensatie en deels zal een veilige erftoegangsweg die onaantrekkelijk is voor doorgaand verkeer plaatsmaken voor wat nu nog de rondweg is. En laat dat nu eens exact aansluiten bij de structuurvisie 2030 die in 2015 bijna unaniem is aangenomen door deze raad.
Wij begrijpen dat die afspraken met de provincie niet in een paar weken gemaakt zijn. Dat is toch wel een dilemma voor ons. Want eigenlijk willen we nu al een toezegging over de rondweg, we zijn immers al zo lang plannen aan het maken.
We vragen het in eerste termijn dan ook voorzichtig: Bent u bereid om op een zo kort mogelijke termijn met de provincie om tafel te gaan over de afwaardering van de N743? En bent u bereid met de provincie hierover een intentieverklaring af te sluiten, zodat de rondweg na realisatie van de Vloedbeltverbinding gedeeltelijk kan worden afgewaardeerd? Onze eigen structuurvisie, die de provincie in haar rol als bevoegd gezag óók heeft vastgesteld, geeft hier immers aanleiding toe.
Ten slotte; laat helder zijn, alleen met deze afwaardering zijn we er nog niet. Maar we zetten dan wel een stap in goede richting om de leefbaarheid en de verkeersveiligheid in de kern van Borne te vergroten, iets dat we de Bornse inwoner al jaren hebben beloofd.